Een vol hoofd bij kinderen || Gratis printen

Overprikkeld, zwart voor de ogen of juist helemaal in zichzelf gekeerd? Een vol hoofd bij kinderen is voor niemand fijn en wil je het liefst voorkomen voordat de emmer overloopt. Met dit werkblad kun je misschien wat stappen maken om het met je kindje te bespreken.

Disclaimer vooraf:
Ik ben geen onderzoeker of psychotherapeut. Ik ben wel al 15 jaar werkzaam in het onderwijs, heb zelf nogal snel last van overprikkeling en heb met hulp geleerd hoe ik hier mee om moet gaan. Ook heb ik in mijn naaste omgeving personen bij wie ik mijn geleerde manier ook toepas met succes. Neem mee wat goed klinkt en leg naast je neer wat niet voor jullie werkt.

Wat is een vol hoofd?

Iedereen heeft wel eens een vol hoofd. Na een stressvolle dag waarin je van hot naar her bent gevlogen heb je het wel even gehad. Het is voor iedereen een herkenbaar gevoel dat je emmer voor de dag bijna vol is en je vooral rust nodig hebt. Maar wat als dat volle hoofd dagelijks aanwezig is, meerdere keren per dag of juist bijna constant. Dan wordt het natuurlijk een lastig verhaal. In een vol hoofd bij kinderen is geen ruimte meer om te leren en goed te communiceren of te spelen. Er zijn mensen die ‘zwart voor de ogen worden’. Die dus een woedeaanval krijgen en waar niet meer mee te praten valt. Er zijn ook mensen die gewoon blokkeren. Waar dus niks meer binnenkomt. Wat het uiteindelijke gedrag ook is, de overprikkeling is in beide hoofden aanwezig en niet fijn.

Werkblad ‘vol hoofd bij kinderen‘

Het werkblad hieronder is gratis te downloaden en kan helpen om je kindje te helpen met een vol hoofd. Maar wat doe je dan met het werkblad? Hoe pas je het toe? Ik pas het op deze manier toe:

1. Hoe voelt een vol hoofd? Zo’n vol hoofd bij kinderen ontstaat niet voor niks. Soms is het iets kleins wat de emmer doet overlopen maar heeft het kindje daarvoor al langere tijd op zijn tenen gelopen. Wat eerst dus belangrijk is, is dat je kindje weet hoe het hoofd aanvoelt. Zet bij alle gradaties gevoelens die erbij horen. Hoe voelt het als je hood in groen zit? En als het in geel, oranje en rood zit?
2. Wat helpt als het hoofd in donker oranje zit? Of zelfs bijna in rood? (uiteindelijk wil je graag dat bij je kindje bij oranje aanvoelt dat het te veel wordt en daarnaar kan handelen). Maak met je kind een plan.
3. Het hoofd categoriseren. Ga een paar keer per dag met je kindje zitten en vraag hem om aan te wijzen waar zijn hoofd op dat moment zit. Oefen in het aanvoelen van overprikkeling. Doe dit echt weken achter elkaar, dit vraagt echt oefening.
4. Oefenen in ontprikkelen. Je kindje kan nu redelijk goed aangeven wanneer het hoofd vol dreigt te raken, en er is een plan wat te doen bij een vol hoofd. Nu is het een kwestie van oefenen. Pas aan waar nodig is.

Er zijn kinderen bij die dagelijks overprikkeld zijn. Kijk dan of er een structurele aanpassing mogelijk is. Denk aan een rustmomentje inplannen elke dag, woensdagmiddag tijdelijk geen speelafspraakjes of het weekend rustiger plannen.

Als het niet werkt

Het leuke aan kinderen is dat geen enkel kind hetzelfde is. Daarom werkt dit werkblad ‘een vol hoofd bij kinderen’ bij de één en niet bij de ander. Hier een paar redenen waarom zo’n oefening niet werkt:

• Je kindje is nog te jong om aan te voelen hoe het in het hoofd aanvoelt. Leer je kindje dan goed kennen en zorg dat jij als ouder op tijd genoeg rustmomenten inroostert.
• Je kindje heeft om de haverklap een te vol hoofd. Het kan zijn dat er een onderliggend probleem is waardoor het komt. Denk aan een informatieverwerkingsstoornis, een leerstoornis, maar kan ook een gevolg zijn van slaapproblemen, lichamelijke problemen of veranderingen in omgeving.
• Je kind is niet gemotiveerd om mee te werken. In dat geval kan een andere persoon die misschien een andere band met hem heeft hem hierbij helpen. Maar het kan ook zijn dat het te ingewikkeld of te lastig is voor je kindje.

Tips & Tricks

• Loop je een beetje vast met je kindje? In dit geval is de jeugdverpleegkundige je beste vriend. Deze mensen willen graag met je meekijken of meedenken.
• Ik heb veel gehad aan de informatie van ‘Geef me de 5’. Dit is een methode voor kinderen met autisme, maar als je het mij vraagt helpt het bij elk kind wat een beetje uit balans is. Speciaal voor volle hoofden beluister je aflevering 8 van de podcast. Of bij veelvuldig piekeren de aanpak van ‘mappen sluiten’ toepassen (zie hieronder).
• Er zijn genoeg boeken voor kinderen om hun hoofd te begrijpen en er mee aan de slag te gaan.
  – Ontprikkelgids voor kids
  – De baas van de piekerfabriek
  – Ontpiekeren doeboek